بررسی اجمالی مانیتورینگ شبکه

شبکه های امروزه از یک شبکه فلت بوجود آمده و به تکامل رسیده اند که تعداد اعضای آن انگشت شمار بود. همه چیز بهم متصل شده بود تا در نهایت امروزه یک طراحی پیچیده تری بوجود آمد که در آن از فن آوری های زیادی استفاده میشود مانند فضای ابری، بیسیم، کاربران از راه دور، VPN، IoT، دستگاه های سیار و غیره.
به رغم تمام پیشرفتهایی که اتفاق افتاده است، یک عامل همچنان ثابت مانده است و آن نیاز به نرم افزار نظارت بر شبکه است. نظارت این امکان را به مدیران شبکه میدهد که از طریق WAN، LAN، VoIP، MPLS و دیگر ابزارهای ارتباطی و همچنین از طریق کسب اطلاع از وضعیت ارتباطات مختلف شبکه مانند دسترسی، توزیع و سوییچهای اصلی، روترها ، دیواره آتش، سرورها، سامانه های مشتری و غیره، بدانند در شبکه چه میگذرد.

قبل از اینکه شروع به مطالعه در مورد نظارت بر شبکه کنیم، درک کلی از شبکه و همچنین ویندوز که در کسب و کارهای های سراسر دنیا مهمترین سیستم عامل است الزامی است. آگاه بودن به ملزومات شبکه و عناصر و اعضایی که شبکه های رایانه ای را بوجود می آورند، به مدیریت و نظارت شبکه بهتر کمک میکند.

دوره آموزشی پیشنهادی

شبکه عمومی:

یک شبکه مجموعه ای از دستگاههای بهم متصل میباشد. در اینجا منظور از ارتباطات، انتقال دادهها بین کاربران یا انتقال دستورالعمل ها بین ارتباطات شبکه از قبیل pcها، تجهیزات سیار، دستگاههای خروجی، عناصر مدیریتی، سرورها، تجهیزات مسیریابی و سوییچینگ و غیره میباشد.

شبکه ها را می توان براساس منطقه جغرافیایی که تحت پوشش قرار میدهند به LAN، WAN یا اینترنت طبقه بندی کرد. علاوه بر این، طراحی یا شکل شبکه نیز میتواند با توجه به نیاز کاربران و سازمانها متفاوت باشد مانند ستاره، حلقه ای و باس.

هر شبکه با هر طراحی یا شکلی، از یک طراحی مرجع پیروی میکند که در مدل OSI برای انتقال داده و ارتباطات شرح داده شده است. اتصال باز بین سامانه ها (OSI) یک مدل مرجع برای یک شبکه است و شرح میدهد که چگونه اطلاعات از یک برنامه نصب شده در یک دستگاه یا یک سامانه از طریق گره های مختلف در شبکه، به دستگاه دیگری در همان شبکه یا شبکه خارجی انتقال پیدا میکند. شبکه از اجزا زیادی تشکیل شده است و آن را قادر میسازد تا بتواند بین ارتباطات مختلف مانند آدرس های شبکه، قراردادهای ارتباطات، قراردادهای انتقال داده و روشهای انتقال بسته بین گره ها در یک شبکه یا شبکه های مختلف ارتباط برقرار کند. در زیر برخی اجزای اساسی که در هر شبکه رایانه ای وجود دارند، آورده شده است. علاوه بر این، این اجزا شکل دهنده الزامات نظارت بر شبکه می باشند.

a) آدرس IP و زیر شبکه

آدرس IP یک نشانه مرجع می باشد که به هر اتصال در یک شبکه اختصاص داده می شود و توسط گره های دیگر جهت ارتباطات و مکان قرارگیری استفاده میشود. علاوه بر این، آدرس های IP اعداد دوتایی هستند، اما در قالبی ذخیره میشوند که توسط انسان قابل خواندن باشد، یا به صورت آدرس IPv4 و یا به صورت آدرس IPv6. اعضایی که یک شبکه را بوجود می آورند و یک آدرس IP دارند میتوانند بر اساس نوع دستگاه، مکان قرارگیری، دسترسی و غیره به زیر شبکه های مختلفی تقسیم بندی شوند. تمام دستگاه هایی که در یک زیر شبکه قرار دارند دارای یک پیشوند مشترک شبکه هستند که در آدرس IP آنها تعریف شده است.

b) سوییچینگ و مسیریابی

سوییچینگ فرآیندی است که در آن داده ها پیش از ارسال و انتقال در شبکه، به بسته های کوچکتر تقسیم می شوند. مسیریابی مسیر برای بسته هایی است که داده ها را بوجود می آورند تا از یک گره مرجع در یک شبکه به گره مقصد در یک شبکه دیگر عبور کنند.

c) سامانه نام دامنه (DNS)

هر عضو در یک شبکه، علاوه بر آدرس IP، یک نام مرجع نیز می تواند داشته باشد. این امر به کاربر اجازه می دهد تا به جای استفاده از یک آدرس IP که براحتی فراموش می شود با یک نام کاربری که به راحتی به خاطر سپرده می شود، ارتباط برقرار کند. سامانه DNS یا نام یک مرجع را به آدرس IP فیزیکی آن تبدیل می کند و یا یک آدرس IP فیزیکی را به یک نام ترجمه می کند.

d) قرارداد پیکربندی پویای میزبان (DHCP)

پیکربندی پویای میزبان یک قرارداد مرتبط با شبکه است که به یک سرور مدیریت (سرور DHCP) اجازه می دهد تا به صورت پویا آدرس IP را به مراجع موجود در شبکه خود اختصاص دهد. بدون بکارگیری DHCP، مدیران شبکه مجبورند برای هر میزبان در شبکه خود به طور دستی آدرس IP تعریف کنند، که موجب مشکل شدن مدیریت آدرس های IP می شود.

3. عناصر نظارت عمومی بر ویندوز:

کسب و کاره ها از برنامه های کاربردی مختلفی استفاده می کنند که در داخل شبکه سازمانی یا مرکز داده و بر روی سرورها نصب شده اند تا به میزبان درون سازمان خدمات ارائه دهند. همچنین یک مدیریت اضافی بر روی کاربر و شبکه از قبیل DNS، Active Directory، DHCP و غیره نیز وجود دارد که توسط سرورها تامین می شود. علاوه بر این، کاربران یا مشتریان در یک سازمان نیز به یک سیستم عامل نیاز دارند. در میان گزینه های متعددی که در انتخاب یک سیستم عامل وجود دارد، در یک شرکت سیستم عامل های مبتنی بر ویندوز بیشترین کاربرد را هم برای سرور و هم برای نیازهای مشتری دارند.

به دلیل وجود برنامه های تجاری بر روی سرورها، نظارت دایمی بر آنها بمنظور شفاف سازی مقدار مصرف منابعی مانند حافظه، فضای دیسک، حافظه پنهان، CPU و موارد دیگر، امری ضروری می باشد. همچنین نظارت به شناسایی مشکلات احتمالی که بر عملکرد سرور تاثیر می گذارد، کمک می کند. علاوه بر سرورها، دستگاه های خدمات گیرنده (مشتری) نیز بمنظور ارائه یک تجربه بدون مشکل به کاربر نهایی، نیازمند نظارت هستند.

سامانه های مبتنی بر ویندوز می توانند داده های مورد نیاز را برای سامانه های نظارتی فراهم کنند تا سپس آنها را پردازش کرده و با استفاده از داده ها، عملکرد و سلامت سرورها و تجهیزات میزبان را گزارش کنند. داده هایی که برای نظارت استفاده می شود را می توان از یک دستگاه مبتنی بر ویندوز و با استفاده از هر یک از روش هایی موجود که درباره آنها بحث خواهد شد، جمع آوری کرد.

a) شمارنده عملکرد

سیستم عامل مایکروسافت ویندوز سرور، دارای شمارنده های سیستم عامل است که به طور پیش-فرض فعال هستند. این شمارنده های عملکرد، داده های مربوط به عملکرد سامانه مانند داده های موجود در حافظه پنهان، حافظه، دیسک، پردازنده و غیره را تامین می کند که می تواند مورد استفاده برنامه های نظارت بر عملکرد سرور قرار بگیرد.

b) ابزار مدیریت ویندوز (WMI)

ابزار مدیریت ویندوز یک ویژگی مایکروسافت است که به ما اجازه می دهد تا به اطلاعات مدیریتی در زمینه وضعیت سامانه های رایانه ای دسترسی داشته باشیم. علاوه بر این، WMI از اقداماتی مانند پیکربندی و تغییر مشخصات سامانه، ارایه مجوزها، فرآیندهای برنامه ریزی و غیره نیز پشتیبانی می کند. همچنین از WMI می توان برای مدیریت سرورها و دستگاه های خدمات گیرنده (مشتری)، در محل و یا از راه دور استفاده نمود.

c) گزارش رویدادها

سیستم عامل مایکروسافت ویندوز گزارش رویدادهای مختلف را ایجاد می کند که حاوی اطلاعات است که در سامانه رخ می دهد، مانند رویدادهای مربوط به برنامه ها (به عنوان مثال، از دست دادن داده ها یا هرگونه مشکل مهم در عملکرد برنامه)، رویدادهای امنیتی (عدم موفقیت در ورود به ویندوز، تلاش برای دسترسی به فایل های محافظت شده، دستکاری رویدادهای امنیتی و غیره)، و یا رویدادهای مربوط به دستگاه. این گزارش ها را می توان جهت شناسایی مشکلات احتمالی در دستگاه های سرور و مشتری و از طریق یک سامانه نظارتی تحت نظر قرار داد.

4. روش ها و قراردادهای نظارت عمومی:

حالا که از اجزا شبکه و ابزار دردسترس برای نظارت بر ویندوز آگاهی پیدا کردین، اجازه دهید به روش های نظارت عمومی که توسط مدیران شبکه و سامانه مورد استفاده قرار می گیرد، بپردازیم. برای نظارت موفقیت آمیز بر شبکه خود و یا حتی سرور و دستگاه ها، فراهم بودن موارد زیر ضروری است:

• داده یا اطلاعات از اعضا مختلف در شبکه، داده ها شامل اطلاعات مربوط به وضعیت کاری، وضعیت فعلی و عملکرد و سلامت عضو تحت نظارت است.

• برنامه کاربردی یا نرم افزار نظارت باید قادر به جمع آوری، پردازش و ارایه داده ها در قالب کاربر پسند باشد. نرم افزار حتی باید براساس یک مقدار تعیین شده، به کاربران در مورد مشکلات قریب الوقوع هشدار دهد.

• یک قرارداد یا روش برای انتقال اطلاعات بین عضو تحت نظارت و نرم افزار نظارتی، اطلاعات جمع آوری شده از شبکه به ما این امکان را می دهد تا بواسطه مدیریت و کنترل بهتر شبکه، مشکلات احتمالی شبکه قبل از اینکه موجب خرابی شبکه شوند شناسایی شده و در هنگام بروز نقص در شبکه، بسرعت راه حل آن اندیشیده شود. به طور خلاصه، نظارت مستمر به ساختن یک شبکه با کارایی بالا کمک خواهد کرد.

در زیر برخی از روش های عمومی موجود برای نظارت بر روی شبکه شرح داده می شود. این روش ها بمنظور جمع آوری داده های نظارتی از شبکه مورد استفاده قرار می گیرند.

a) پینگ

این یک ابزار جهت مدیریت شبکه است که برای آزمودن میزان توانایی رسیدن و دسترسی یک میزبان در یک شبکه IP استفاده می شود. داده های حاصل از نتایج پینگ می توانند فعال بودن و غیرفعال بودن یک میزبان در شبکه را مشخص کنند. علاوه بر این، این ابزار می تواند زمان انتقال و میزان بسته های اطلاعاتی از بین رفته را در زمان برقراری ارتباط با میزبان، اندازه گیری کند.

b) پروتکل SNMP

SNMP یک قرارداد مدیریت شبکه است که بمنظور تبادل اطلاعات میان میزبان ها در شبکه ای که شامل نرم افزار نظارت بر شبکه است استفاده می شود. این، پراستفاده ترین قرارداد جهت مدیریت و نظارت بر شبکه می باشد و شامل اجزای زیر است: Device های ارتباطی در شبکه که از SNMP پشتیبانی می کند و به اطلاعات خاص دسترسی دارد.

• عامل: نرم افزاری که بخشی از دستگاه نظارت شده می باشد. یک عامل به MIB (پایگاه داده اطلاعات مدیریتی) دستگاه دسترسی داشته و به سامانه های NMS اجازه خواندن و نوشتن بر روی MIB را می دهد.
• سامانه مدیریت شبکه (NMS): یک برنامه کاربردی در یک سامانه که دستگاه های مدیریت شده را از طریق عامل و با استفاده از دستورات SNMP نظارت و کنترل می کند.

داده های SNMP از طریق نمونه برداری و یا استفاده از وقفه های بوجودآمده گردآوری شده یا به یک دستگاه مدیریت شده فرستاده می شوند. این وقفه ها به یک عامل اجازه می دهند تا اطلاعات مربوط به یک حادثه را به NMS ارسال کند. پایگاه داده اطلاعات مدیریتی، اطلاعات مربوط به ساختار داده ها را برای مدیریت در یک دستگاه نگهداری میکند. این پایگاه ها حاوی OID (شناسه های اشیا) هستند که شامل شناسه واقعی متغیرهایی است که باید از روی دستگاه خوانده شده یا بر روی دستگاه تنظیم شود.

c) گزارش سامانه

گزارش سامانه (نباید با گزارش رویدادهای ویندوز اشتباه گرفته شود) یک سامانه گزارش اعلان است که به یک دستگاه اجازه می دهد تا اعلان های رویدادهای داخل سامانه را در شبکه های IP ارسال کند. اطلاعات حاصل از این پیام ها می تواند برای مدیریت سامانه و ممیزی امنیتی استفاده شود. گزارش های سامانه انواع مختلف دستگاه ها از پرینتر تا مسیریاب و دیواره آتش را پشتیبانی می کند.

5. مبانی پایگاه داده:

پایگاه داده مجموعه ای از داده ها یا اطلاعات است که دارای، ساختار شده است. هر پایگاه داده شامل DBMS (سامانه مدیریت پایگاه داده) است که در واقع یک نرم افزار کاربردی برای انجام اقداماتی مانند تولید، به روزرسانی، بازیابی یا حذف داده ها بر مبنای درخواست کاربران یا سایر متقاضیان می باشد. علاوه بر قابلیت مدیریت داده ها، DBMS امنیت داده ها را تامین کرده، به پشتیبان گیری و بازیابی داده ها کمک می کند و یکپارچگی داده ها را حفظ می کند. به دلیل رابطه نزدیک بین داده های واقعی و DBMS، گاهی اوقات از آنها بعنوان پایگاه داده نام برده می شود. برخی از پایگاه داده های محبوب در بازار امروز عبارتند از MySQL، Microsoft SQL ، PostgeSQL، Oracle, ، DB2، SAP ASE و غیره.
پایگاه داده ها و DBMS مرتبط با آنها، معمولا در سرورهای اختصاصی اجرا می شوند که به عنوان سرورهای پایگاه داده شناخته می شوند. ممکن است که این سرورها از قدرت فن آوری RAID که در آرایه های ذخیره سازی در دسترس است بمنظور ایجاد افزونگی و عملکرد استفاده کنند.

a) طراحی پایگاه داده رابطه ای

در حالی که مدل پایگاه داده ای گوناگونی وجود دارد، محبوب ترین آنها در بازار، مدل پایگاه داده رابطه ای (RDBMS) می باشد. این مدل به کاربران این امکان را می دهد تا همه داده ها را در اشیایی به نام جداول تولید و نگهداری کنند. هر جدول مجموعه ای از داده های مربوطه ثبت شده است که شامل ردیف ها و ستون ها می باشد. ساختار جدول RDBMS به ما این امکان را می دهد که یک پایگاه داده را از طریق روش های گوناگون مشاهده کنیم.

b) کوئری  های SQL

زبان ساختارمند پرسش ها (SQL) یک زبان استاندارد برای دسترسی به اطلاعات یا داده های پایگاه داده می باشد. پرسمان های SQL می توانند برای انجام اقداماتی مانند ایجاد، حذف، به-روزرسانی و سایر دستکاری ها بر روی داده ذخیره شده در یک پایگاه داده مورد استفاده قرار بگیرند.

امیدوارم از مقاله ویدیو مانیتورینگ شبکه چیست؟ استفاده لازم را برده باشید لطفا در صورت صلاحدید آنرا با دوستانتان به اشتراک بگذارید.